wtorek, 6 marca 2018

Jak utrata statusu stolicy województwa odbiła się na populacji miast?

Niedługo minie 20 lat od słynnych reform rządu J. Buzka. Każda z nich miała i ma do dzisiaj istotny wpływ na naszą rzeczywistość. Jedną z reform była ta administracyjna. W jej efekcie nagle 31 miast spadło z pierwszej ligi miast wojewódzkich do ligi drugiej - miast powiatowych. Z zażartej walki o swoje województwo wyszło tylko Opole. Z ręką w nocniku zostały tak duże miasta ja Radom, Bielsko-Biała, Częstochowa.
Jak odbiło się to na ich kondycji, potencjale rozwojowym? Co widać po tych ok. 20 latach? To co stosunkowo prosto można sprawdzić to zmiany w zakresie populacji.

W1. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1980 - 2020 (1980=100)

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jakiś niewielki negatywny wpływ jest - miasta "byłe" do ok. 1998 roku rosły szybciej niż obecne wojewódzkie. Następnie zaczęły tracić impet. Różnice są jednak niewielkie (mieszczą się w granicach dwóch błędów standardowych). Dodatkowo twierdzenie o wykryciu wpływu w ten sposób podważa charakter porównywanych grup. Są one mocno różne od siebie i do tego wewnętrznie zróżnicowane.

W2. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1960 - 2050

Szczególnie miasta "obecne" i szczególnie ze względu na Warszawę bardzo się różnią. Poza tym są dużo większe od "byłych" i rosły szybciej w ujęciu nominalnym przed reformą, więc nawet bez niej powinny powiększać przewagę. Natomiast w ujęciu relatywnym dużo szybciej rosły "byłe", co też utrudnia porównanie. 

W3. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1960 - 2050 (1960=100)


Co z czym zatem można porównać? Wskazane jest wybranie miast w jakimś stopniu do siebie podobnych. Pierwszy pomysł, to dobranie miast o podobnym rozmiarze - populacji. Problemem jest to, że (jak widać na W2) miasta wojewódzkie są średnio wyraźnie większe, więc nie wszystkim można dobrać pary. Jednak możliwe jest dobranie 8 par - 8 największych "byłych" i najmniejszych "obecnych" miało podobną populację w 2000 r. (odpowiednio 162 tys. i 177 tys.).   
Na tak dobranej próbie również widać niewielki wpływ reformy.  

W4. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1980 - 2020 (1980=100), na próbie 2x8


W latach 1980-2000 miasta wojewódzkie rosły średnio o 0,3 punktu procentowego szybciej, niż byłe wojewódzkie. Po reformie to tempo wzrosło do 0,5 pkt. proc. W efekcie różnica 6% z 2000 wzrośnie do 17% w 2020. Mimo wszystko to niewielka różnica - mniejsza niż dwa błędy standardowe. Co gorsza porównanie tych grup również nie do końca jest wiarygodne.

W5. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1960 - 2050 (1960=100), na próbie 2x8

Jak widać na W5 podobna populacja w 2000 r. nie oznacza podobieństwa porównywanych grup. Obecne miasta wojewódzkie były mniejsze w 1960, ale rozwijały się szybciej, przegoniły "byłe" mniej więcej w 1980 i były na fali wznoszącej. Zatem ich lepsze wyniki po 2000 r. nie muszą być jedynie efektem reformy.
Drugie podejście do doboru grup oparłem zatem nie na populacji w danym momencie ale tempie wzrostu w latach 1960-2000. Do próby włączono miasta wojewódzkie, dla których udało się dobrać miasto "byłe" ze współczynnikiem korelacji > 0,985. Dobra wiadomość - udało się dla 13 miast, więc próba jest większa niż poprzednio (poza Katowicami, Opolem, Warszawą, Krakowem i Wrocławiem - brak dobrych dobrych odpowiedników). Dopasowanie widać poniżej.

W6. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1960 - 2050 (1960=100), na próbie 2x13


W tak dobranej próbie "byłe" rosły tylko nieznacznie szybciej do czasu reformy, ale na pewno jest to tempo "porównywalne". Wojewódzkie zaczynają nadganiać po reformie i przeganiają w kilak lat po niej.
Jak wygląda to na skróconym okresie 1980-2020 (20 lat przed i po reformie)?

W7. Zmiana populacji miast wojewódzkich (obecnych i byłych) 1980 - 2020 (1980=100), na próbie 2x13

Do momentu reformy tempo wzrostu miast jest bardzo podobne z lekką przewagą "byłych". Po reformie widać wyraźnie większy spadek populacji miast, które utraciły status stolicy województwa. Do 2020 strata, którą można przypisać reformie administracyjnej, to 5% populacji. To przykładowo 9100 mieszkańców w Bielsku-Białej, 12900 w Częstochowie, 6500 w Płocku, 11700 w Radomiu, 6900 w Wałbrzychu. 
Nadal w mocy pozostaje zastrzeżenie o dużym zróżnicowaniu miast wojewódzkich, co czyni wspomniany wynik 'statystycznie nieistotnym'.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Szukaj na tym blogu

Archiwum bloga